Het valt nogal niet mee: goed beginnen en goed eindigen.

Tijdens de repetitie: de koorleden blijven maar kletsen. Dus de dirigent denkt: ‘weet je wat, ik begin gewoon vast met het intro op de piano, en als ze moeten inzetten houdt het geklets vanzelf op’. Een snelle oplossing, en het werkt.
Evenzo met het einde. Meestal begint de evaluatie al vóórdat de laatste noot definitief heeft uitgeklonken. “Hoe zat dat nou bij die modulatie?” en “Zijn we nou gezakt?!”

Maar met het intro is het muziekstuk natuurlijk al begonnen, en ook de paar tellen na het slotakkoord horen er nog bij.
Als je in de repetitie niet oefent alsof begin en einde erbij horen, moet je optreden met een koor dat niet goed weet wat ze met die momenten aanmoeten. Bij het intro zien ze eruit alsof ze ‘op hun beurt staan te wachten’, en op het einde kijken ze onzeker de ruimte in. En dat is jammer, want hoe prachtig je dan ook gezongen hebt, je geeft de muziek dan niet de plek en de aandacht die het verdient, je haalt je eigen prestatie onderuit.

Wen jezelf er als koor dus aan dat je je focust vóórdat de eerste noot geklonken heeft, en sluit af door een duidelijke punt te zetten. Start in stilte en concentratie en eindig in stilte en concentratie. Pas als het applaus even geklonken heeft kun je ontspannen, en genieten van je succes. Ook al is die in de repetitie maar denkbeeldig.
De evaluatie kan beginnen.