Utøya
Er is een prachtig initiatief genomen naar aanleiding van de vreselijke gebeurtenissen op Utøya. Componist Tom Dicke heeft een Kyrie Eleison geschreven voor de slachtoffers in Oslo, wat wordt uitgevoerd en opgenomen in de St Jan in Den Bosch.
Fanny, die mij er via Facebook op attendeerde, citeerde een overlevende van de schietpartij: “als één man zoveel haat kan creëren, hoeveel liefde kunnen wij met ons allen dan creëren.” Naast hoe indrukwekkend dit is om te zeggen wanneer je net zoveel haat hebt overleefd, trof me ook de combinatie met het zangproject.
Want ja, in deze tijd hebben we ten zeerste de helende kracht van liefde en van samenzijn nodig.
En zingen doet dat. Muziek doet dat. Je kunt het niet concreet maken, je kunt het niet vastpakken. Maar iedereen kent het, hoe muziek kan raken. En hoe je vaak niet eens weet wat je raakte of waarom.
Ik weet nog hoe ik, omstreeks het overlijden van mijn vader, in het concertgebouw het Requiem van Verdi uitgevoerd zag. Meteen, met de eerste klanken die uit het koor opstegen, denderde het naar binnen. Al mijn defensies werden weggeslagen en de tranen rolden over mijn wangen. En dat stuk is nu voor altijd verbonden aan dat gevoel. Ik hoef maar een paar noten te horen, of ik ben terug bij dat gevoel, daar in dat concertgebouw.
Als het luisteren naar muziek al zo’n gevoel teweeg kan brengen, kun je nagaan hoe het is als je zelf zingt, en samen zingt! Ik zie het voortdurend, als ik workshops geef. Mensen worden blij, mensen genieten, mensen worden geraakt door wat ze zingen, of hoe ze anderen raken met hun zang. Het brengt mensen samen.
De kunst is om tijdens een optreden niet in de kramp te schieten dat het ‘goed’ moet zijn, of ‘mooi’, maar om bij die kracht te blijven. Zing met overgave en geniet ervan. Durf geraakt te zijn en te raken. Deel dat met je medezangers, en geef dat samen aan je publiek.
Dan gun je elkaar en je toehoorders een vonk van de helende werking van muziek.
En dat kun je niet uitleggen of vastpakken.