Wauw.

Wat een succes!
Wat een show!
Wat was het gaaf!

Maar…. waar kwam dat nou eigenlijk vandaan? Hoe hebben we dat nou voor elkaar gebokst met z’n allen?

Ik heb het over de bijzonder succesvolle uitvoeringen van de Dark Side of the Moon acapella. We zijn al sinds eind 2010 bezig met plannen maken, en nu, eindelijk, 2 jaar later, mochten we het theater in. En alles klopte. Het was alsof de voorstelling ons meenam, in plaats van dat wij hem hadden gemaakt. Maar hoe heeft dat zo kunnen gebeuren?

Het album
Het begon natuurlijk bij dat album, the Dark Side of the Moon, wat een conceptalbum is. Er zit al een lijn in. Een luxe die een gemiddeld koor niet heeft, die moet altijd zelf op zoek naar een rode draad.

De arrangementen
Vervolgens had Eduvox het briljante idee om de negen nummers uit te zetten bij drie goeie, zeer verschillende arrangeurs. Zij hadden de opdracht om in dezelfde toonsoort te schrijven als het origineel, een eigen draai aan het nummer te geven, doch met respect voor het origineel en de oorspronkelijke intentie van Pink Floyd.
Matthias Becker was er voor de interessante en complexe jazzy arrangementen, Rogier IJmker voor de eigentijdse en gedurfde insteek terwijl Jetse Bremer het programma mocht openen en sluiten met zijn fijne, heldere en toegankelijke arrangementen.
Kortom, het programma was divers door de verschillende arrangementen, terwijl het ook veel samenhang had, doordat dezelfde arrangeurs en hun stijl vaker terugkwamen in het programma.

Het regieconcept
In een heel vroeg stadium heb ik me over de muziek gebogen en een eigen interpretatie gemaakt van het album. Voor mij beschrijft het album een leven.
Je drijft ergens rond in de kosmos. Je wordt geboren, je bent vrij en onschuldig. Dit voelt als vliegen, of zwemmen: gewichtloos (Breathe). Vervolgens kom je in de wereld en word je gecorrumpeerd door de buitenwereld. Je moet meedoen, of je wil of niet (Time, On the Run). Je bent schuldig aan de ellende in de wereld omdat je meedoet: hebzucht (Money), machtsspel en oorlog (us and Them). Je wil ontsnappen en verlangt naar de dood, naar de vrijheid van dat begin (Great Gig in the Sky). Uiteindelijk neemt de zelfdestructie een vlucht (Any Colour You Like, Braindamage) en eindigt je leven vroegtijdig (Eclipse). Je bent weer vrij, en drijft gewichtloos terug naar de kosmos.

Vertalen van concept naar beeld
Dit was het gegeven.
Maar hoe vertaal je zo’n concept naar vormgeving?
Het verhaal maakt voor mij een cirkelgang: na de dood ben je weer daar waar je was voor je geboren werd. Het album begint met een hartslag en eindigt met een hartslag. Dus eind- en beginbeeld moesten hetzelfde zijn.
De cirkel is een belangrijke vorm geworden die overal in terugkeert.In de film, in opstellingen, en in ons decor: de ‘ramp’ speciaal op maat gemaakt, in de vorm van een halve cirkel.

Stilstaan bij het publiek
We vermoedden dat het nogal een kluif zou worden voor het publiek: lange nummers, weinig tekst, intens van sfeer. Hoe kunnen we dat publiek meenemen in plaats van overdonderen?
We kozen voor een lang en traag begin, waardoor het publiek de tijd krijgt om ‘aan te komen’, en mee te gaan met ons in ons verhaal.
Het verhaal wordt natuurlijk vooral verteld door de nummers zelf en eventueel de regie die daarbij hoort. Daarnaast moesten we zorgen dat de overgangen het publiek op een logische manier meenemen van het ene nummer naar het ander.
Om het publiek (en onszelf!) wat ademruimte te gunnen wilden we een break in het midden. Een pauze zonder dat het publiek de zaal verlaat. Daarom komt, precies vóór de tweede helft, waar van oudsher kant A van de plaat is afgelopen, Gerrit op met een platenspeler om de plaat om te draaien.
Vervolgens komen de zangers op en duiken het publiek in om allerhande onzin-waar en DVD’s (verre van onzin, je kunt ze nog bestellen via de website ) te verkopen. Het zaallicht gaat aan, er valt wat te lachen, er is ruimte om te praten en de zinnen te verzetten, totdat de groep weer terugkomt op het podium en verder gaat in de intense sfeer van het album met Money.

De choreo
Regelmatig heb ik me verbaasd als mensen mij na afloop van de voorstelling complimenteerden met de ‘choreo’. Voor mijn gevoel dekt die term zó de lading niet! Maar goed, ja, het koor staat bij elk nummer in een passende opstelling en beweegt op organische wijze van de ene naar de andere. In de hoop dat wat ze doen niet teveel afleidt van het zingen, en zowel hen als het publiek helpt om de muziek intenser te beleven.
Maar er waren meer theatrale en bewegingseffecten: een bambi-geboorte waarbij vijf zangers de elasticiteit van hun eigen lijf verkenden, de pasgeborenen die als paspoppen door de groep in allerlei standen worden gezet, een slowmotion, een slagveld-scène. Maar toch, ook dat noem ik bij voorkeur geen ‘choreo’. Gaaf was ‘t wel!

Video
Lotte de Man was verantwoordelijk voor de videoprojectie. De beelden moesten de sfeer of betekenis van het nummer ondersteunen, soms mocht de video een hoofdrol krijgen. Maar de video bracht ook extra lijn en samenhand in de voorstelling.
Gedurende de show kwamen steeds beelden te terug van een toenemende zonsverduistering, tot op de start van het laatste nummer de zonsverduistering compleet is, en het leven voorbij.
Richting het einde van de show zien we korte fragmenten uit eerdere nummers, flitsen uit het leven dat nu bijna voorbij is. We gaan terug naar het begin, de cirkel is rond.

Kleding
Twee bijeenkomsten met de kledingcommissie, met een biertje op het terras na de repetitie, en de wildste plannen kwamen voorbij. (“naakt beginnen!” ) Maar wie nou uiteindelijk met dat idee kwam?
“Als we nou eens iedereen helemaal in één kleur kleden en samen de kleuren van de regenboog vormen, zoals op de hoes van Pink Floyd?” Eigenlijk weet je het meteen: dit zou wel eens wat kunnen zijn…. en dat was het! Uiteindelijk was het één van de meest beeldbepalende elementen van de show.

Decor
Iets wat niet in de weg staat, iets om hoogteverschil in opstellingen mogelijk te maken, en iets wat past bij de show.
Gelukkig hadden we ook voor t decor een commissie, en gezamenlijk kwamen we uit bij de geweldige cirkelvormige ramp, waar het hele koor op paste. Inclusief verplaatsbaar trappetje. En het grappige was, dat het ondanks dat ie enorm was, het zo’n logisch onderdeel van de show was, dat ie niet eens meer opviel. Dank aan Nico en zijn rampbouwer, en de hele groep voor de verfsessie na het intensieve repetitieweekend!

Licht
Licht komt er pas op het allerlaatste moment bij, in het theater. Toch kan het je maken of breken. Een goed lichtplan dat aansluit bij je ideeën, ik kan het niet vaak genoeg zeggen: dat is zo belangrijk! Het verbindt, geeft allure, en versterkt de sfeer. Met veel dank aan Ramon Verhoeven, want het zag er prachtig uit.

Repeteren en samenwerken
Bovenal was er het repetitieproces. Met een volle inzet en vooral betrokkenheid van iedereen bij alle onderdelen. wat is het heerlijk om zo intensief met de muzikale leiding samen te werken. Steeds met z’n allen bezig te zijn met hoe moet dit klinken, hoe moet dit eruit gaan zien, wat moet het worden? Samen met de muzikale leiding, geluidstechniek, de zangers, en ik als regisseur: we waren voortdurend bezig onze neuzen dezelfde kant op te richten.

Hoe het dan vleugels kreeg
Ja, en hoe het toen vleugels kreeg?
Alles leek alles te versterken in een soort vicieuze spiraal omhoog.
Allereerst werkten alle elementen op elkaar in, waren ze in balans, en op elkaar afgestemd. Alles had met alles te maken, en alles werkte met alles samen. Decor en kleding was er niet zomaar, maar had betekenis, en werkte door op de regie, de muziek, de film.
Dan waren er de zangers, artistieke leiding, organisatie, technici: iedereen ging er voor. En iedereen voelde: we zijn hier iets bijzonders aan t doen. We weten niet helemaal zo goed wat t is, maar man, t is bijzonder!
En toen kregen we uitverkochte zalen, met enthousiast publiek en daardoor sloeg nog een soort extra vlam in de pan.
Elke voorstelling groeide bij ons het besef van wat we stonden te maken. De spanningsboog werd scherper en sterker, en de intensiteit groeide. Tot we, ja, tot we vleugels kregen.
Het was een uniek project. Ook voor mij persoonlijk.
Het was magisch. Iedere avond opnieuw verdwenen we in een wereld, waar we na 75 minuten, maar naar het leek een eeuwigheid later, weer uit kwamen.

Dank Don, Annalisa, Sander, Lotte, Ramon, Caspar, Hans
En dank ook Willem, Eric, Erik, Alphons, Gerrit, Jurriaan, Nico, Joost, Colinda, Lucette, Annemiek, Jolanda, Deirdre, Jannie, Gerna, Heleen, Manon, Marielle, Adrienne, Laura en Andreia

voor de samenwerking in dit magische project. Ik koester het.

(hier nog een mooie reportage van U in de Wijk over het project)